نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• سهیل فتاحی ¹
• موسی پرنیان ²
• رقیه علوی ³

¹ دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

² دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

³ استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشکده علوم انسانی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران

چکیده

در ادبیات فارسی، شاعران و نویسندگان، کمابیش به دانش جغرافی و شناخت اقالیم، کشورها، شهرها، کوه‌ها، رودها و مانند آن توجه خاصی داشته‌اند و با این عناصر، مضامین و تصاویر شعری آفریده‌اند. اَعلام جغرافیایی که به دو بخش عَلَم عام و عَلَم خاص تقسیم می‌شوند، در شعر معاصر نیز بازتاب قابل توجهی دارد. یکی از شاعران موفق معاصر در حوزۀ غزل، محمدعلی بهمنی است. بهمنی از این عناصر به منظور مضمون‌سازی و ساخت تصاویر شاعرانه بهره برده است. در این مقاله که به روش توصیفی-تحلیلی و آماری و بر پایۀ منابع کتابخانه‌ای است، تلاش شده است که شیوۀ بهمنی در ساخت مضامین و تصاویر شعری با اَعلام جغرافیایی استخراج و بسامد پرکاربردترین اَعلام در غزل وی مشخص گردد. نتایج حاصل از این پژوهش حاکی از آن است که بهمنی بیشتر در غزلِ خود از اَعلام عام جغرافیایی بهره برده است؛ اَعلامی مانندِ آسمان، شهر، خانه و کوه بیش از سایر اَعلام در غزل وی کاربرد داشته‌اند. بهمنی تقریباً از همۀ شگردهای بیانی؛ همچون تشبیه، استعارۀ مصرحه، استعارۀ مکنیه، استعارۀ تمثیلی، کنایه، نماد، تمثیل و مجاز در ساخت مضامین و تصاویر شعری بهره برده است که تشبیه در بین این شگردها، بیشترین کاربرد را دارد. 

کلیدواژه‌ها

• اَعلام جغرافیایی
• غزل معاصر
• صور خیال
• علم بیان
• محمدعلی بهمنی

موضوعات

• زبان و ادبیات فارسی

عنوان مقاله [English]

Creating Poetic Images and Themes Using Geographic Names in Mohammad Ali Bahmani’s Sonnets

نویسندگان [English]

• Soheil Fatahi ¹
• Musa Parnian ²
• Roghayeh Alavi ³

¹ Ph.D. Candidate, Persian Language and Literature Dept., Humanities Faculty, Razi University, Kermanshah, Ira

² Associate Professor, Persian Language and Literature Dept., Humanities Faculty, Razi University, Kermanshah, Iran

³ Assistant Professor, Persian Language and Literature Dept., Sanandaj Branch, Islamic Azad University, Sanandaj, Iran

چکیده [English]

In Persian literature writers and poets have had more or less a special interest in geographic knowledge and knowing regions, countries, cities, mountains, rivers and …; and have produced poetic images and themes by means of these elements. Geographic names, which are divided into two categories of general and special, have a wide reflection in contemporary poetry. One of the successful contemporary poets in the field of sonnet is Mohammad Ali Bahmani who has used these elements in producing poetic images and themes. The aim of this article, using an analytical-descriptive approach, has been to extract Bahmani’s techniques in creating poetic images and themes using geographic names and to illustrate the frequency of the mostly used names in his sonnets. The findings of this study shows that Bahmani has mainly used geographical general names among which sky, city, house and mountain have been used more than others. Bahmani has used almost all rhetoric techniques for creating poetic images and themes, while simile has been used more than others. 

کلیدواژه‌ها [English]

• Theme-making
• imagery
• Bahmani
• Geographic Names