زبان و ادبیات فارسی
افسانه افروغی نیا؛ محمد شاه بدیع زاده؛ جواد مهربان قزل حصار
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 17 اسفند 1400
چکیده
داستان پردازی و روایت ، یکی از شیوه های درک بهتر ِ محیط پیرامونمان و بطور کلی درک بهتر ِ جهان هستی است. یعنی ذهن بشر با قابلیت و قدرت ادبی و پردازش روایی ، به داده های بی ربط و بی معنی نظم بخشیده و سامان می دهد. مطالعه داستان بر اساس ساخت ِ آن ، پژوهشی زبان شناختی است و هم توصیفی و تبیین ساخت ِ ادبی و شم روایی است. هدف این مجموعه ، مطالعه ...
بیشتر
داستان پردازی و روایت ، یکی از شیوه های درک بهتر ِ محیط پیرامونمان و بطور کلی درک بهتر ِ جهان هستی است. یعنی ذهن بشر با قابلیت و قدرت ادبی و پردازش روایی ، به داده های بی ربط و بی معنی نظم بخشیده و سامان می دهد. مطالعه داستان بر اساس ساخت ِ آن ، پژوهشی زبان شناختی است و هم توصیفی و تبیین ساخت ِ ادبی و شم روایی است. هدف این مجموعه ، مطالعه ی ساخت داستان – مخصوصا درون مایه آن – بر اساس ویژگی های زبانی آن یعنی گشایش روایی است. از دنیای پر رمز و راز ِ هزار و یک شب ، چشمگیرترین درون مایه ها گزینش شده و سپس گشایش در درون مایه های انتخابی شرح داده شد. ناگفته پیداست که گزینش این درون مایه ها بدان معنا نیست که درون مایه دیگری در اثر شگرف وجود ندارد ؛ بلکه انتخاب درون مایه های تحت عنوان دلدادگی ، مجرمانه ، گشت و گذار ، داستان های وهمی و حکیمانه در اغلب داستان های هزار و یک شب نمودی بارز دارد.در این مجموعه ، ذکرِ عنوانِ حکایت دلیل بر این نیست که آن داستان فقط یک درون مایه دارد ؛ بلکه یک داستان می تواند چند درون مایه متفاوت را با هم داشته باشد. در نظر ِ نگارنده درون مایه پر رنگ تر ، گزینش و شرح و بسط شد.
شکوفه محمدی رایگانی؛ محمد حکیم آذر؛ حسین خسروی
دوره 8، شماره 28 ، آبان 1397، ، صفحه 81-99
چکیده
ادبیات تعلیمی یکی از کهن‌ترین، مهم‌ترین و تأثیرگذارترین گونه‌های ادبی است که در میان همۀ اقوام و ملل، نمودی چشمگیر و تعیین‌کننده دارد. شعر و نثر فارسی نیز از دیرباز، اهداف و مقاصد تعلیمی را در انواع گوناگون خود آزموده و متجلّی کرده است. در این میان، قصّه‌ها و حکایات؛ از جمله قصّه‌های عامیانه، سهمی بارز و محوری را در انتقال آموزه‌های ...
بیشتر
ادبیات تعلیمی یکی از کهن‌ترین، مهم‌ترین و تأثیرگذارترین گونه‌های ادبی است که در میان همۀ اقوام و ملل، نمودی چشمگیر و تعیین‌کننده دارد. شعر و نثر فارسی نیز از دیرباز، اهداف و مقاصد تعلیمی را در انواع گوناگون خود آزموده و متجلّی کرده است. در این میان، قصّه‌ها و حکایات؛ از جمله قصّه‌های عامیانه، سهمی بارز و محوری را در انتقال آموزه‌های متنوّع تعلیمی از آنِ خود کرده‌اند. این قصّه‌ها بخشی قابل توجّه از میراث روایی، ادبی، فرهنگی و جامعه‌شناسی هر قوم به شمار می‌روند. بررسی و تحلیل آموزه-های تعلیمی در حکایات عامیانه، گامی است راهگشا برای ورود به دنیای ذهنیّات، باور‌ها، عواطف و اخلاقیات مردمان یک ملّت. بر همین اساس پژوهش حاضر به بررسی و طبقه‌بندی آموزه‌های تعلیمی کتاب هزار و یک شب می‌پردازد. این پژوهش در دو بخش فضائل اخلاقی و رذایل اخلاقی انجام شده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهند که در حکایت‌های این کتاب، بیشترین بسامد مکارم اخلاقی مربوط به توصیۀ به سخاوت و بخشش، پشیمانی و اعتراف به اشتباه، حرمت قول و پیمان، راست‌گویی، مهمان‌نوازی، رازداری، صبر و شکیبایی و ... است و ذمائم اخلاقی چون؛ بدی و تاوان آن، خیانت، جهالت، نیرنگ و حیله‌گری، حسادت، دروغ، حرص و آز و ... نیز از بسامد بالایی برخوردارند.